Asgari Ücret Üzerinden Çalıştırılıp Elden Ödeme Yapılması

Elden ödeme, sigortasız veya eksik ücret gösterme, banka hesabına asgari ücret yatırıp kalanını elden verme gibi uygulamalar, Türkiye’de işçilerin en sık karşılaştığı hak ihlallerinden biridir.2025 yılında da bu tür uygulamalar kesin olarak yasaktır ve işçiye çok ciddi haklar tanımaktadır.

Bu makalede:

✔ Elden ödeme yasal mıdır

✔ Neden yasal değil?

✔ İşçinin hangi hakları var?

✔ İşverenin cezaları nelerdir?

✔ İşçi hangi kurumlara şikâyet yapabilir?

✔ Nasıl ispatlanır?✔

tamamını bulacaksınız.

Elden Ödeme Nedir?

İşverenin işçiye:

• Bankaya asgari ücret yatırıp,

• Aslında ödemesi gereken daha yüksek ücreti elden vermesi,

• Ücreti hiç bankaya yatırmadan tamamını elden vermesi

durumudur.

Bu uygulama;

1. SGK primlerinin eksik yatırılması,

2. Vergi kaçırılması,

3. İşçinin kıdem ve ihbar tazminatının düşük hesaplanması

gibi sonuçlar doğurduğu için tamamen hukuka aykırıdır.

Elden Ödeme Yapılması Yasal mı?

Hayır. Kesin olarak yasadışıdır.

4857 sayılı İş Kanunu’na göre:

• Ücret, banka hesabına yatırılmak zorundadır.

• Elden ödeme yapılması işveren için ağır para cezası sebebidir.

Elden Ödeme Alan İşçinin Hakları Nelerdir?

1-Gerçek ücret üzerinden tazminat isteme hakkı

İşçi çalıştığı döneme ait tüm haklarını gerçek aldığı ücret üzerinden talep edebilir:

• Kıdem tazminatı

• İhbar tazminatı

• Fazla mesai

• Yıllık izin

• Hafta tatili – ulusal bayram alacakları

2-Gerçek ücretin geriye dönük ispatı

İşçi, aldığı elden ödemeyi şu delillerle ispatlayabilir:

• WhatsApp / SMS yazışmaları

• Maaş bordrolarındaki tutarsızlıklar

• Tanık beyanları

• Bankaya yatırılan ücret ile işçinin yaptığı harcamalar arasındaki fark

• İşverenin kendi el yazısı ile verdiği ödeme kayıtları

• Kamera kayıtları

  
  

3-Haklı nedenle fesih (Madde 24)

İşçi şu gerekçelerle iş sözleşmesini haklı nedenle feshedip kıdem tazminatı alabilir:

• Ücretin eksik ve banka dışında ödenmesi

• SGK primlerinin gerçek ücret üzerinden yatırılmaması

• Ücretin geç ya da hiç ödenmemesi

4-İşvereni SGK’ya ve Çalışma Bakanlığı’na şikâyet hakkı

Bu şikâyetler genellikle işverene:

• Yüksek idari para cezası

• Geriye dönük prim tahsili

• Vergi yükümlülükleri doğurur.

Elden Ödeme Nasıl İspatlanır?

İspat yükü işçidedir. Ancak mahkemeler işçi lehine geniş yorum yapar.

Delil olarak geçerli olanlar:

• WhatsApp, SMS ve mail yazışmaları

• "Maaşın bir kısmını elden veriyorum" diyen ses kaydı (işçi tarafı kayıt ise hukuka uygundur)

• Tanık beyanları (en az iki tanık çok etkilidir)

• Piyasa koşullarının üzerinde iş yoğunluğu

• Asgari ücretle çalışanın gerçek geçim masrafları

• Elden para verilen zarflar, notlar

• Bordro ile gerçek çalışma arasında uyumsuzluk

  
  

İşverenin Karşılaşacağı Cezalar

2025 yılı güncel mevzuata göre:

-SGK Primlerini Eksik Yatırma

• Geriye dönük prim + faiz

• Ağır idari para cezası

-Elden Ödeme Yapmak

• Ücret ödeme yükümlülüğüne aykırılık cezası

• Vergi ziyaı cezası

• Muhasebe usulsüzlüğü cezası

-Hileli bildirim

• İşveren hakkında resen inceleme başlatılabilir.

İşçi Bu Durumda Nereye Şikâyet Edebilir?

Başvuru seçenekleri şunlardır:

1) ALO 170 (Çalışma Bakanlığı)

Elden ödeme – eksik prim ihlallerine hızlı müdahale edilir.

2) e-Devlet → SGK Şikâyet Başvurusu

“Çalışma Hayatı İhbar” kısmından yapılabilir.

3) İş Mahkemesi

Tüm alacak ve tazminatlar gerçek ücret üzerinden talep edilir.

4) Cumhuriyet Savcılığı

Vergi kaçırma – prim usulsüzlüğü suçtur.

• elden ödeme

• asgari ücret elden ödeme

• sgk primi eksik yatırma

• elden maaş vermek yasal mı