İcra Takibi nedir? Nereye açılır? İtiraz Nasıl Yapılır?

İcra Takibi Nasıl Başlatılır?

Alacaklının borçludan yasal yollar ile borcunu tahsil etmesini sağlayan hukuki yola icra takibi denmektedir. Borçlunun borcunu ifa etmemesi durumunda alacaklının bu borcu devlet gücünü kullanarak tahsil etmek üzere başlattığı takibe icra takibi denilmektedir.

İcra Takip Türleri Nelerdir?

İlamlı İcra

İlamsız İcra

İcra takip türleri ilamlı icra ve ilamsız icra olarak ikiye ayrılmaktadır. Alacaklının başvurusu üzerine İcra Dairesi aracılığıyla borçlu adına takip talebi başlatılarak borcun tahsili sağlanmaktadır.

1-) İlamlı İcra Nedir?

İlamlı icra, alacaklının önce mahkemeye müracaat etmesi, bu konuda bir yargılamanın yapılması ve bunun sonucunda lehine bir ilam elde etmesinden sonra icra dairesine başvurarak ilamın icrasının talep etmesi durumudur. İlam, dava sonucunda mahkeme tarafından verilen bir kararı gösteren resmi belgedir. Bu belgeye dayanarak başlatılan icra takibine de İlamlı İcra Takibi denilmektedir. İlamlı icra takibi alacaklının ilam ya da ilam niteliğindeki belgeyi icra dairesine ibraz ederek takip talebinde bulunması ile başlamaktadır. İlamlı İcranın ayrıntıları ve Tehr-i İcra daha sonra yayınlayacağımız makalelerin konusu olacaktır. Bu makalemizde biz ilamsız icra üzerinde yoğunlaşacağız.

2-) İlamsız İcra Takibi Nedir? İlamsız İcra Takibi Nasıl Başlatılır?

Mahkeme kararı olmadan başlatılan icra takibi yoluna İlamsız icra takibi denilmektedir. Para borcu, teminat veya diğer alacaklar için ilamsız icra takibi başlatılabilir. İlamsız icra takibi;

Genel haciz yolu ile ilamsız icra takibi

Kambiyo senetlerine özgü haciz

Kiralanan taşınmazların ilamsız icrası olarak 3’e ayrılır.

Genel Haciz Yolu ile Takip (İlamsız İcra)

Elinde kambiyo senedi (çek, senet, poliçe) veya ilam (mahkeme kararı) olmayan alacaklı, alacağı ipotek ya da rehinle de temin edilmemişse, icra müdürlüğüne giderek genel haciz yoluyla takip başlatabilir.

İlamsız icra takipleri kural olarak yetkili icra dairelerinde açılır. Taraflar arasında geçerli bir yetki sözleşmesi mevcut değil ise borçlunun yerleşim yerindeki icra dairesine başvurulur.

Eğer para ve teminat alacağı bir sözleşmeden doğmuş ise, sözleşmenin ifa edileceği yer icra dairesi yetkilidir. Bunun dışında borçlu yetkisiz bir icra dairesinde başlatılan takibe yetki yönünden itiraz etmez ise bu durumda takibin başlatıldığı icra dairesi yetkili olur.

İlamsız İcra Takibine İtiraz

İlamsız icra takibinde itiraz icra takibini durdurmaktadır. İlamsız icra takibinde ödeme emri borçluya tebliğ edildikten sonra borçlu 7 gün içinde bu ödeme emrine itiraz edebilmektedir. Bunun dışında, 7 günlük süre geçmişse ve borçlu takibe itiraz etmemişse takip kesinleşmiş olur. Bu durumda alacaklı, takip kesinleştikten sonra borçlu adına haciz işlemlerine başvurabilecektir.

İlamsız İcra Takibine İtiraz Hangi Durumlarda Yapılır?

Herhangi bir borcun bulunmaması

Borcun kısmen ödenmesi

Borcun tamamen ödenmesi

Borca, imzaya, faize ve asıl borca veya fer’ilerine itiraz.

Borçlu bu yollardan birine dayanarak borca itiraz etme hakkına sahiptir.

Alacaklı İtiraz Edilerek Durdurulan İcra Takibine Karşı Ne Yapmalıdır?

Alacaklı icra takibine devam edebilmek için itirazın iptali davası ya da itirazın kaldırılması davası açmalıdır. Bu iki dava türünün belirlenmesinde kanunen belirlenen ayrımlar bulunmaktadır. İtirazın iptali ya da itirazın kaldırılması davalarının bir avukat aracılığı ile açılması ve yürütülmesinde fayda vardır.

İtirazın Kaldırılması Davası Nasıl Açılır?

Alacaklı 6 ay içinde İcra Mahkemesi’ne itirazın kaldırılması talebinde bulunabilir.

Alacaklı 1 yıl içinde genel mahkemede itirazın iptali davası açabilir.

Gecikmiş İtiraz Süresi Nedir ?

Ödeme emrine borçlunun elinde olmayan bir engelin sebep olması halinde itiraz edemeyen borçlu engelin kalkmasıyla birlikte ödeme emrine itiraz edebilir. Ancak burada önemli olan nokta mücbir sebebin varlığının borçlu tarafından ispat edilmesidir. Engelin yani mücbir sebebin kalkması ile 3 gün içinde itirazın yapılması gerekmektedir.

Kambiyo Senetlerine Mahsus Haciz Yolu ile Takip (İlamsız İcra)

Alacağı kambiyo senetleri(poliçe, bono ve çek)’ne bağlı olan alacaklı, alacak rehinle temin edilmiş olsa bile, kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takipte bulunabilir. Kambiyo senetleri; poliçe, bono (emre muharrer senet) ve çektir.

Kambiyo senedine mahsus haciz yolu ile yapılan takipte, alacaklı kambiyo senedinin aslını icra dairesine sunmak zorundadır. Vadesi gelen kambiyo senedinin İcra Dairesi’ne sunulmasından sonra İcra Dairesi borçluya ödeme emri gönderir. Borçlu, borcunu 10 gün içinde ödemelidir.

Borçlunun, takibin konusu olan senet, kambiyo senedi vasfına sahip değilse beş gün içinde İcra Mahkemesine şikayet etmesi gerekmektedir. Borçlu, senetteki imzanın kendisine ait olmadığını iddia ediyorsa bunu açıkça belirterek beş gün içerisinde İcra Mahkemesine bildirmelidir. Aksi takdirde kambiyo senedindeki imzanın kendisine ait olduğu varsayılır.

Ancak imzasını haksız yere inkar eden borçlu, sözü edilen senede dayanan takip konusu alacağın %10’u oranında para cezasına mahkûm edilir. Borçlu olmadığını, borcu ödediğini, alacağın zamanaşımına uğradığını, icra dairesinin yetkisizliğini veya alacaklının borcunu ödemek için kendisine mehil verdiğini iddia ediyorsa, yine beş gün içinde İcra Mahkemesine şikayet etmelidir.

Genel haciz yolu ile başlatılan ilamsız takipten farklı olarak, kambiyo senedine dayalı takipte, İcra Mahkemesine yapılan şikayette, satış işlemleri hariç, tüm takip işlemleri devam edecektir. Bu duruma önlem almak için itiraz edilen mahkemeden, itirazın esasına karar verinceye kadar takip işlemlerinin geçici olarak durdurulmasına karar verilmesi talep edilebilir.

Borçlu borca itiraz etmez ve borcu ödemezse 10 gün içinde, itiraz edip de reddedilirse 3 gün içinde gerçeğe uygun mal beyanında bulunmak zorundadır.

Kambiyo senedine mahsus haciz yolu ile yapılan takipte, genel haciz yolu ile başlatılan ilamsız takipteki gibi icra dairesine itiraz yolu değil de İcra Mahkemesi’ne şikayet yolunun benimsenmiş olduğuna, sürelerin daha kısa olduğuna dikkat edilmelidir.

Bu sebeple kambiyo senedine dayalı başlatılan bir icra takibi dosyasından ödeme emri tebliğ alan borçlu örneğin İcra Mahkemesi’ne şikayet yoluna gitmez de icra dairesine itiraz dilekçesi sunmak ile yetinirse beş gün sonra süreyi kaçırmış olacaktır.

****Bu yüzden her hukuki sorunda olduğu gibi İcra Takibi’nde de mağduriyet yaşamamanız için bir avukattan destek almanızda büyük fayda vardır. Bu konuda bize ulabilirsiniz.