İtirazın İptali Davası ve İtirazın Kaldırılması Davası Arasındaki Farklar

İcra ve iflas hukuku alanında en çok karıştırılan konulardan biri itirazın iptali davası ile itirazın kaldırılması davası arasındaki farklardır. Alacaklıların, borçlunun ödeme emrine itiraz etmesi durumunda başvurabileceği iki temel hukuki yol vardır: itirazın iptali ve itirazın kaldırılması. Bu yazıda, iki dava türü arasındaki farkları, hangi durumlarda hangi davanın açılması gerektiğini ve dikkat edilmesi gereken noktaları detaylı şekilde ele alacağız.

İtirazın İptali Davası Nedir?

İtirazın iptali davası, borçlunun icra takibine yaptığı itiraz üzerine alacaklının genel mahkemelerde (Asliye Hukuk Mahkemesi veya Asliye Ticaret Mahkemesi) açtığı bir davadır. Bu davada alacaklı, borçlunun itirazının haksız olduğunu ispat ederek, icra takibinin devamını sağlamayı amaçlar.

İtirazın iptali davasının özellikleri:

• Genel mahkemelerde açılır.

• İspat yükü alacaklıya aittir.

• Alacaklı, davasını kazanırsa icra takibine kaldığı yerden devam eder.

• Mahkeme, borçlunun itirazını haksız bulursa, borçlu aleyhine %20 tazminata hükmedebilir (İİK m. 67).

  
  

  İtirazın İptali Davasının Avantajları

  1. Belgesiz alacaklar için de kullanılabilir: Elinizde herhangi bir yazılı belge olmasa dahi, tanık ve diğer delillerle alacağınızı ispat ederek davayı kazanabilirsiniz.

  2. Daha geniş delil imkanı: Sözleşmeler, tanıklar, bilirkişi raporları gibi her türlü delili kullanabilirsiniz.

  3. İcra inkar tazminatı kazanma şansı: Borçlunun itirazının haksız olduğu ispatlanırsa, borçlu aleyhine %20 oranında icra inkar tazminatı alınabilir.

  4. Takip kaldığı yerden devam eder: Dava kazanıldığında icra takibi hızlı bir şekilde devam eder.

  5. Genel mahkemelerde görülür: İtirazın kaldırılması için gereken “kesin belge” şartı aranmaz.

     
     

İtirazın İptali Davasının Riskleri

1. Uzun yargılama süresi: Genel mahkemelerde açıldığı için dava, delil toplama, bilirkişi incelemesi ve tanık dinleme gibi süreçler nedeniyle aylar, hatta yıllar sürebilir.

2. Masraflar daha yüksektir: Harç ve vekalet ücreti gibi masraflar, icra hukuk mahkemesine göre daha fazladır.

3. İspat yükü tamamen alacaklıya aittir: Alacaklı, alacağın varlığını tüm delillerle ispat etmek zorundadır.

4. Davayı kaybetme riski: Eğer deliller yetersizse, alacaklı hem davayı hem de icra takibini kaybedebilir.

5. Zaman kaybı: Kaybedilen davalarda yeniden takip yapmak için ek zaman ve maliyet gerekir.

İtirazın Kaldırılması Davası Nedir?

İtirazın kaldırılması, icra hukuk mahkemesinde görülen bir yoldur. Alacaklı, elinde kesin veya ilam niteliğinde belge (örneğin noter tasdikli senet, imzası borçlu tarafından inkâr edilemeyen belge vb.) varsa bu yolu tercih edebilir. Bu yöntem, genel mahkemelerdeki dava süresine göre çok daha hızlıdır.

İtirazın kaldırılması davasının özellikleri:

• İcra hukuk mahkemesinde açılır.

• Sadece belgeye dayalı alacaklarda mümkündür.

• Hızlı sonuçlanır.

• Borçlunun itirazının kaldırılmasıyla, alacaklı takibe devam edebilir ve borçlu aleyhine %20 icra inkâr tazminatı talep edebilir.

  
  

  İtirazın Kaldırılması Davasının Avantajları

  1. Hızlı sonuç: İcra hukuk mahkemesinde görüldüğünden genellikle çok kısa sürede karar çıkar.

  2. Belgeye dayalı güçlü alacaklar için idealdir: Noter tasdikli senet, imzası inkâr edilmeyen belge vb. durumlarda çok avantajlıdır.

  3. Dava masrafı ve süreç daha azdır: Genel mahkemelerdeki uzun yargılama sürecinden kaçınılır.

  4. İcra inkar tazminatı kazanma olasılığı: Borçlu haksız çıkarsa, %20 icra inkar tazminatına hükmedilir.

  5. Pratik yol: Belgelerin gücü nedeniyle davanın kazanılma ihtimali genellikle yüksektir.

  
  

  İtirazın Kaldırılması Davasının Riskleri

  1. Kesin belge şartı: Elinizde noter onaylı senet, imzası inkâr edilmeyen belge gibi güçlü deliller yoksa bu dava açılamaz.

  2. Borçlunun imza itirazı: Borçlu imzayı inkâr ederse, dava süreci uzar ve tekrar genel mahkemeye taşınmak zorunda kalınabilir.

  3. Hızlı süreçte savunma hazırlığı zor: Kısa sürede karar çıktığı için alacaklı, yanlış bir strateji belirlerse telafisi zor olabilir.

  4. İcra inkar tazminatı riski: Eğer borçlunun itirazı haklı çıkarsa, alacaklı %20 icra inkar tazminatı ödemek zorunda kalabilir.

  5. Sınırlı delil kullanımı: Yalnızca yazılı ve kesin nitelikte belgelerle dava yürütülür, tanık veya diğer deliller genellikle geçerli değildir.

     
     

  İtirazın Kaldırılması Davası Neden Daha Hızlı?

  İtirazın kaldırılması davası, icra hukuk mahkemesinde görülür ve genellikle tek celsede sonuçlanır. Bunun başlıca nedenleri:

  • Belgeye dayalı bir inceleme yapılır: Mahkeme, noter onaylı senet, fatura veya imzası inkâr edilmeyen belgeleri hızla değerlendirir.

  • Tanık ve bilirkişi süreci yoktur: Genel mahkemelerde olduğu gibi tanık dinleme, bilirkişi raporu alma gibi uzun süreçlere gerek kalmaz.

  • Basit yargılama usulü uygulanır: İcra hukuk mahkemeleri hızlı yargılama prensibine göre çalışır.

  • Yargılama kapsamı dardır: Sadece borçlunun itirazının haklı olup olmadığı incelenir, alacağın tüm detayları derinlemesine araştırılmaz.

    
    

İtirazın İptali ve Kaldırılması Davaları Arasındaki Temel Farklar

Özellik	İtirazın İptali Davası	İtirazın Kaldırılması Davası
Mahkeme Türü	Genel Mahkemeler (Asliye Hukuk/Ticaret)	İcra Hukuk Mahkemesi
Dayanak	Her türlü alacak (belgesiz de olabilir)	Kesin belge veya senet gerektirir
Süreç	Daha uzun sürede sonuçlanır	Daha hızlıdır
Tazminat	%20 icra inkar tazminatı uygulanabilir	%20 icra inkar tazminatı uygulanabilir
Avantajı	Belge olmadan da alacak ispatı mümkündür	Kısa ve pratik bir yol sunar

Hangi Davayı Tercih Etmeli?

• Elinizde kesin delil veya imzalı senet varsa, itirazın kaldırılması davası daha hızlı sonuç verecektir.

• Belge yoksa veya belge niteliği taşımıyorsa, itirazın iptali davası açmak tek seçenektir.

Sonuç

İtirazın iptali davası ve itirazın kaldırılması davaları, icra takibinde alacaklıların haklarını korumak için önemli iki yoldur. İki dava türü arasındaki farkları bilmek, süreci doğru yönetmek açısından kritik öneme sahiptir. Her iki davada da usul hatalarının önlenmesi için tecrübeli bir icra avukatından hukuki destek alınması önerilir.

itirazın iptali davası, itirazın kaldırılması davası, itirazın iptali ve kaldırılması farkları, icra hukukunda itiraz, icra takibi, icra inkar tazminatı.

İKİSİNE DE ÖRNEK DİLEKÇELER

Aşağıda itirazın iptali davası ve itirazın kaldırılması davası için örnek ve basit dilekçeler yer almaktadır. Bu örnekler genel şablon olup, somut olayınıza göre bir avukat desteğiyle uyarlanması tavsiye edilir.

1. İtirazın İptali Davası Dilekçe Örneği

ANKARA ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ’NE

DAVACI        : [Ad Soyad / Şirket Adı]

ADRES         : [Adres]

VEKİLİ : [Avukat Ad Soyad]

ADRES         : [Avukat Adresi]

DAVALI        : [Borçlu Ad Soyad / Şirket Adı]

ADRES         : [Adres]

DAVA KONUSU   : Davalının haksız itirazının iptali ve icra takibine devam edilmesi talebidir.

AÇIKLAMALAR

1. Müvekkil tarafından, davalıya karşı ... İcra Dairesi’nin .../… E. sayılı dosyası ile ... TL alacak için ilamsız icra takibi başlatılmıştır.

2. Davalı, ödeme emrine süresi içinde itiraz etmiş ve takip durmuştur.

3. Davalının itirazı haksız olup, müvekkilin alacağı ... (senet, fatura vb.) belgelerle sabittir.

4. Bu nedenle davalının itirazının iptalini, takibin devamını ve %20 icra inkâr tazminatına hükmedilmesini talep ediyoruz.

HUKUKİ SEBEPLER : İİK, HMK, TBK ve ilgili mevzuat.

DELİLLER        : İcra dosyası, senet/fatura, tanık, bilirkişi, vs.

SONUÇ ve TALEP  :

Yukarıda arz edilen nedenlerle;

- Davalının haksız itirazının iptali ile takibin devamına,

- %20 icra inkâr tazminatına hükmedilmesine,

- Yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini saygıyla arz ve talep ederim.

Tarih İmza Davacı/Vekili

2. İtirazın Kaldırılması Davası Dilekçe Örneği

ANKARA İCRA HUKUK MAHKEMESİ’NE

DAVACI (ALACAKLI) : [Ad Soyad / Şirket Adı]

ADRES             : [Adres]

VEKİLİ : [Avukat Ad Soyad]

ADRES             : [Avukat Adresi]

DAVALI (BORÇLU) : [Borçlu Ad Soyad / Şirket Adı]

ADRES             : [Adres]

KONU              : Davalının haksız itirazının kaldırılması ve %20 icra inkâr tazminatına hükmedilmesi talebidir.

AÇIKLAMALAR

1. Müvekkil tarafından davalı aleyhine ... İcra Dairesi’nin .../… E. sayılı dosyası ile ilamsız icra takibi başlatılmıştır.

2. Davalı, ödeme emrine süresi içinde itiraz ederek takibi durdurmuştur.

3. Müvekkilin alacağı, ekte sunulan ... (noter tasdikli senet, sözleşme vb.) belge ile sabittir. Davalının itirazı haksızdır.

4. Bu nedenle davalının itirazının kaldırılmasını, takibin devamını ve %20 icra inkâr tazminatına hükmedilmesini talep ediyoruz.

HUKUKİ SEBEPLER : İİK m.68, 68/a ve ilgili mevzuat.

DELİLLER        : İcra dosyası, senet, sözleşme, noter kayıtları vb.

SONUÇ ve TALEP  : Yukarıda arz edilen nedenlerle; - Davalının itirazının kaldırılmasına, - Takibin devamına, - %20 icra inkâr tazminatına hükmedilmesine, - Yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini saygıyla arz ve talep ederim. Tarih İmza Davacı/Vekili

Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

• İtirazın iptali davası Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılır.

• İtirazın kaldırılması davası İcra Hukuk Mahkemesi’nde açılır.

• Dilekçelerde alacak miktarı, icra dairesi bilgisi ve deliller açıkça belirtilmelidir.

• Davanın kabulü halinde %20 icra inkâr tazminatı talep edilmeyi unutulmamalıdır.

İtirazın iptali davası ile itirazın kaldırılması davası arasından hangisinin tercih edilmesi gerektiği, alacağın niteliği, mevcut belgeler ve sürecin stratejik yönetimi gibi teknik bilgi gerektiren konulara bağlıdır. Yanlış dava türünün seçilmesi hem zaman hem de maddi kayıp yaşanmasına neden olabilir. Bu nedenle sürecin en başından itibaren profesyonel bir icra avukatının desteğini almak büyük önem taşır. Siz de sürecinizi doğru yönlendirmek ve hak kaybı yaşamamak için Avukat Ferhat Ayhan ile iletişime geçebilirsiniz.