İşverenlerin işçiye “fazla mesai yapmadığına dair belge” imzalatması iş hayatında oldukça yaygındır. Peki bu belge gerçekten geçerli midir? İşçi fazla mesai yaptığını daha sonra ispatlayabilir mi? Yargıtay bu belgeleri nasıl değerlendiriyor?
2025 yılında geçerli içtihatlara göre yanıt çok nettir:
İşçinin “fazla mesai yapmadım” şeklindeki imzası tek başına geçerli değildir. İşveren, fazla mesainin yapılmadığını ispatlamak zorundadır.
Yani işçi böyle bir belge imzalasa bile, fiilen fazla mesai yaptıysa ücretini talep etme hakkı devam eder.
1. “Fazla Mesai Yoktur” Belgesinin Hukuki Geçerliliği
İş Kanunu’nda fazla mesai işçinin yazılı onayına bağlıdır. İşçi, fazla mesai yapmadan önce yazılı onay vermelidir. Ancak işverenin sonradan aldığı “fazla mesai yoktur” imzası fazla mesainin hiç yapılmadığını kanıtlamaz.
İşverenin ispat yükü daha ağırdır. Yargıtay’ın yerleşik kararlarına göre: “Fazla çalışma yapmadığına ilişkin imzalı belge, işverenin fazla çalışma yaptırmadığını ispatlamaya yeterli değildir.”
Çünkü işveren:
-giriş–çıkış kayıtları,
-puantajlar,
-kamera kayıtları,
-vardiya çizelgeleri gibi objektif deliller sunmak zorundadır.
İşçinin imzası irade fesadıyla alınmışsa hiç geçerli değildir
İşçiye şu şekilde baskı yapılması belgenin geçersizliğini doğurur:
“Bunu imzalamazsan işten çıkartırım.”
“Maaşını vermem.”
“Böyle yapmak zorundasın.”
Bu durumda belge tamamen hükümsüzdür.
2. İşçi Fazla Mesai Yaptığını Nasıl İspatlar?
İşçi tarafından en güçlü deliller şunlardır:
WhatsApp yazışmaları (“yarın 23.00’e kadar çalışacağız” gibi)
Tanıklar (aynı işyerinde çalışan 2 tanık çok değerlidir)
Giriş–çıkış kartı, parmak izi sistemi
İşyerinde kullanılan program kayıtları
Kamera görüntüleri
Mail, Slack, Teams yazışmaları
İş yoğunluğu ve işin niteliği
Yargıtay birden çok kararda “tanık beyanı tek başına yeterlidir” demiştir.
3. İşçi Fazla Mesai Ücretini Geriye Dönük Talep Edebilir mi?
Evet.5 yıllık zamanaşımı süresi içinde tüm fazla mesai ücretlerini talep edebilir.
İşçi, fazla mesai ücretlerini şu kalemlerle isteyebilir:
Fazla çalışma ücreti (saat ücretinin %50 artırılmış hâli)
Hafta tatili çalışması
Ulusal bayram ve genel tatil çalışması
Fazla süreli çalışma
4. Fazla Mesai Ücreti Ödenmezse İşçi Ne Yapabilir?
1) Noter aracılığıyla ihtarname çekebilir
(“Fazla mesai ücretlerimin ödenmesini talep ediyorum.”)
2) ALO 170 / Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı şikâyeti
3) Arabuluculuk başvurusu (zorunlu aşama)
4) İş Mahkemesinde dava açabilir
İşveren kayıt tutmadıysa Yargıtay işçi lehine karar verir.
5. “Fazla Mesai Yoktur” İmzası Geçerli Olsaydı Ne Olurdu?
Eğer geçerli kabul edilseydi:
İşveren her işçiye zorla imza attırır,
İşçiler yıllarca ücretsiz fazla mesai yapardı,
İş Kanunu ve Anayasa aykırı olurdu.
Bu nedenle mahkemeler bu tür belgeleri işçinin aleyhine yorumlamaz.
fazla mesai yok imzası geçerli mi
işçi fazla mesaiyi nasıl ispatlar
fazla çalışma ücretleri
fazla mesai hakkı
fazla mesai dava örneği
yargıtay fazla mesai kararları 2025
ücretsiz fazla mesai
işçinin hakları 2025
iş hukuku fazla mesai ispatı
Yorumlar